Hemoroid (Basur): Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Hemoroid (basur), anüs ve rektum çevresindeki damarların şişmesi veya iltihaplanmasıyla oluşan bir rahatsızlıktır. Toplumda oldukça yaygın görülen bu durum, genellikle ağrı, kaşıntı ve kanama gibi belirtilerle kendini gösterir. Hemoroid, yaşam kalitesini düşürse de genellikle ciddi bir sağlık problemi oluşturmaz ve tedavi edilebilir.
Bu yazıda hemoroidin nedenleri, türleri, belirtileri, tedavi yöntemleri ve korunma yolları hakkında bilgi bulabilirsiniz.
Hemoroid Nedir?
Anüs çevresindeki damarların şişmesi sonucu oluşan hemoroid, iç ve dış olmak üzere iki ana gruba ayrılır:
- İç Hemoroid:
- Rektumun iç kısmında gelişir.
- Genellikle ağrısızdır ancak dışkılama sırasında kanamaya neden olabilir.
- Dış Hemoroid:
- Anüs çevresindeki cilt altında oluşur.
- Ağrı, şişlik ve kaşıntıya neden olabilir.
- Bazen pıhtılaşma (tromboze hemoroid) nedeniyle daha fazla rahatsızlık verebilir.
Hemoroidin Nedenleri
Hemoroid, genellikle anüs çevresindeki damarlar üzerinde artan basınç sonucu oluşur. Bu basıncı artırabilecek faktörler şunlardır:
- Kabızlık veya İshal:
- Uzun süreli ıkınma veya zorlanma, damarların şişmesine yol açabilir.
- Hareketsiz Yaşam Tarzı:
- Uzun süre oturmak veya fiziksel aktivite eksikliği.
- Gebelik:
- Gebelik sırasında artan karın içi basınç ve hormonal değişiklikler hemoroide yol açabilir.
- Yaşlanma:
- Yaşla birlikte anüs çevresindeki bağ dokuları zayıflar.
- Ağır Kaldırma:
- Sürekli ağır kaldırma, karın içi basıncı artırarak hemoroide neden olabilir.
- Genetik Yatkınlık:
- Ailede hemoroid öyküsü bulunan bireylerde risk daha yüksektir.
Hemoroid Belirtileri
Hemoroidin türüne ve şiddetine bağlı olarak belirtiler değişebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Kanama:
- Dışkılama sırasında parlak kırmızı kan görülebilir.
- Kaşıntı ve Tahriş:
- Anüs çevresinde kaşıntı hissi.
- Ağrı ve Rahatsızlık:
- Özellikle dış hemoroid durumunda ağrı daha yaygındır.
- Şişlik:
- Anüs çevresinde veya içinde yumru şeklinde şişlik.
- Mukoza Akıntısı:
- İç hemoroid durumunda dışkılamadan sonra anüs çevresinde nemlilik hissi.
Hemoroid Tedavi Yöntemleri
Hemoroid tedavisi, belirtilerin şiddetine ve hemoroidin türüne bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olurken, daha ileri vakalarda tıbbi müdahale gerekebilir.
1. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Lifli Beslenme: Kabızlığı önlemek için meyve, sebze ve tam tahıllar tüketin.
- Bol Su İçme: Günlük su alımını artırarak dışkıyı yumuşatın.
- Tuvalet Alışkanlıkları: Uzun süre tuvalette oturmaktan ve ıkınmaktan kaçının.
2. Evde Uygulanabilecek Tedaviler:
- Sıcak Oturma Banyosu: Anüs bölgesini rahatlatmak için günde birkaç kez sıcak suda 10-15 dakika oturun.
- Topikal Kremler ve Merhemler: Anestezik veya steroid içeren kremler şişliği ve ağrıyı hafifletebilir.
- Soğuk Kompres: Şişliği azaltmak için anüs çevresine soğuk uygulayın.
3. İlaç Tedavisi:
- Ağrı Kesiciler: Hafif ağrılar için ağrı kesiciler kullanılabilir.
- Laksatifler: Kabızlık durumunda dışkıyı yumuşatmak için kullanılabilir.
4. Tıbbi Müdahale:
- Lastik Bant Ligasyonu: İç hemoroidlerin köküne bir bant takılarak kan akışı kesilir ve hemoroid düşer.
- Skleroterapi: Hemoroidlerin küçülmesini sağlamak için bir kimyasal enjeksiyon uygulanır.
- Lazer veya Infrared Tedavisi: Küçük hemoroidleri yok etmek için kullanılır.
5. Cerrahi Müdahale:
- Hemoroidektomi: Şiddetli ve büyük hemoroidlerin cerrahi olarak çıkarılması.
- Hemoroidopeksi (Stapler Yöntemi): İç hemoroidlerin yerine sabitlenmesi.
Hemoroidden Korunma Yolları
- Lif Tüketimini Artırın:
- Diyetinizde bol miktarda lifli gıdaya yer verin.
- Yeterince Su İçin:
- Günlük 8-10 bardak su tüketmek bağırsak hareketlerini düzenler.
- Düzenli Egzersiz Yapın:
- Hareketsiz yaşam tarzından kaçının, düzenli yürüyüş veya egzersiz yapın.
- Tuvalet Alışkanlıklarınıza Dikkat Edin:
- Tuvalet sırasında uzun süre oturmayın ve ıkınmaktan kaçının.
- Kilonuzu Kontrol Edin:
- Fazla kilo, hemoroid riskini artırabilir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?
- Kanama, dışkıda veya tuvalet kağıdında sık sık görülüyorsa.
- Şiddetli ağrı ve şişlik hissediliyorsa.
- Evde uygulanan tedavilere rağmen belirtiler düzelmiyorsa.
Sonuç
Hemoroid, yaşam kalitesini etkileyen yaygın bir rahatsızlıktır. Erken dönemde alınacak önlemler ve tedaviler, hemoroid belirtilerini hafifletir ve ilerlemesini önler. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve belirtiler şiddetlendiğinde bir doktora başvurmak, hemoroidin etkili bir şekilde yönetilmesini sağlar.