Reflü: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Reflü (gastroözofageal reflü hastalığı – GERD), mide asidinin yemek borusuna (özofagus) geri kaçmasıyla oluşan bir sindirim sistemi hastalığıdır. Bu durum, yemek borusunda yanma hissi, ağrı ve diğer rahatsızlıklara neden olabilir. Reflü, tedavi edilmediğinde yemek borusunda ciddi hasarlara yol açabilir.
Bu yazıda reflü hastalığının belirtilerini, nedenlerini, risk faktörlerini, tedavi yöntemlerini ve önleme yollarını bulabilirsiniz.
Reflü Nedir?
Reflü, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması durumudur. Normalde mide ile yemek borusu arasındaki alt özofageal sfinkter (LES), midedeki asidin yukarı çıkmasını engeller. Ancak LES’in zayıflaması veya işlevini tam yerine getirememesi, mide asidinin yukarı çıkmasına neden olur.
Bu durum geçici olabileceği gibi kronik bir rahatsızlık olan gastroözofageal reflü hastalığına (GERD) da dönüşebilir.
Reflü Belirtileri
Reflünün en yaygın belirtileri şunlardır:
- Göğüs Yanması (Heartburn):
- Mide asidinin yemek borusuna kaçması sonucu oluşan yanma hissi. Genellikle yemeklerden sonra veya yatarken artar.
- Regürjitasyon:
- Mide asidi veya gıda parçalarının ağıza geri gelmesi.
- Boğazda Tahriş:
- Sürekli boğaz ağrısı, yanma hissi veya yutma güçlüğü.
- Kuru Öksürük:
- Özellikle gece artan kronik öksürük.
- Ağızda Ekşi veya Acı Tat:
- Mide içeriğinin ağıza ulaşması sonucu oluşur.
- Ses Kısıklığı:
- Mide asidinin ses tellerini tahriş etmesiyle ortaya çıkar.
- Hıçkırık ve Şişkinlik:
- Sindirim sistemindeki tahriş ve gaz nedeniyle oluşabilir.
Bu belirtiler haftada iki veya daha fazla kez görülüyorsa bir doktora başvurulması önerilir.
Reflünün Nedenleri
Reflü, genellikle alt özofageal sfinkterin zayıflaması veya işlevini tam yerine getirememesi sonucu oluşur. Bunun yanı sıra, aşağıdaki faktörler reflüye neden olabilir:
- Beslenme Alışkanlıkları:
- Aşırı yağlı, baharatlı veya asitli yiyecekler tüketmek.
- Aşırı kafein, alkol veya çikolata tüketimi.
- Fazla Yemek Yemek:
- Mideyi aşırı doldurmak, mide asidinin yemek borusuna kaçmasını kolaylaştırır.
- Obezite:
- Karın bölgesindeki baskı mide asidinin yukarı çıkmasına neden olabilir.
- Gebelik:
- Hamilelik sırasında hormonal değişiklikler ve karın içi basıncın artması reflüyü tetikleyebilir.
- Hiatal Herni:
- Mide fıtığı, midenin bir kısmının diyaframdan yukarı çıkmasına neden olarak reflüye yol açabilir.
- Yatarken Yemek Yemek:
- Yemeklerden hemen sonra yatmak mide içeriğinin geri kaçmasına neden olabilir.
- Sigara:
- Sigara içmek, LES’in zayıflamasına neden olur.
Reflü Risk Faktörleri
- Yaş: İlerleyen yaşla birlikte LES’in gücü azalabilir.
- Genetik: Ailede reflü öyküsü olan bireylerde daha sık görülür.
- Stres: Psikolojik stres mide asidi üretimini artırabilir.
Reflü Teşhisi
Reflü teşhisi genellikle belirtilerle konulur. Ancak daha ciddi vakalarda aşağıdaki testler uygulanabilir:
- Endoskopi:
- Yemek borusu ve midenin iç yapısını incelemek için bir kamera kullanılır.
- pH İzleme:
- Yemek borusundaki asit seviyelerini ölçmek için kullanılır.
- Baryum Yutma Testi:
- Yemek borusu ve mide yapısını görmek için baryum içeren bir sıvı içirilir ve röntgen çekilir.
- Manometri:
- Yemek borusu kaslarının işlevini değerlendiren bir testtir.
Reflü Tedavi Yöntemleri
Reflü tedavisinde amaç, belirtileri hafifletmek, yemek borusundaki hasarı onarmak ve komplikasyonları önlemektir. Tedavi seçenekleri şunlardır:
1. İlaç Tedavisi:
- Antasitler: Mide asidini nötralize eder. (Örn: Alüminyum veya magnezyum bazlı ilaçlar)
- H2 Reseptör Blokörleri: Mide asidi üretimini azaltır. (Örn: Ranitidin, Famotidin)
- Proton Pompa İnhibitörleri (PPI): Mide asidi üretimini daha güçlü bir şekilde engeller. (Örn: Omeprazol, Lansoprazol)
2. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Yağlı ve asitli yiyeceklerden kaçının.
- Yemeklerden sonra yatmayın, yemek sonrası dik oturun.
- Yastığınızın yüksekliğini artırarak yatın.
- Fazla kilolarınızı verin.
3. Cerrahi Müdahale:
- İlaç tedavisine yanıt vermeyen ciddi reflü vakalarında cerrahi seçenekler düşünülür.
- Nissen Fundoplikasyon: LES’i güçlendirmek için midenin üst kısmı yemek borusunun etrafına sarılır.
- LINX Cihazı: Manyetik boncuklardan oluşan bir halka LES’in etrafına yerleştirilir.
Reflüden Korunma Yolları
- Sağlıklı Beslenme:
- Baharatlı, asitli ve yağlı yiyeceklerden kaçının.
- Küçük porsiyonlarda yemek yiyin.
- Yemek Yeme Alışkanlıkları:
- Yemeklerden sonra hemen yatmayın. En az 2-3 saat bekleyin.
- Sigara ve Alkolü Bırakın:
- Sigara ve alkol LES’in zayıflamasına neden olabilir.
- Düzenli Egzersiz:
- Aşırı kilo alımını önleyerek reflü riskini azaltır.
- Yüksek Yastık Kullanın:
- Yatar pozisyonda mide asidinin yukarı çıkmasını önlemek için başınızı yükseltin.
Reflü, yaşam kalitesini etkileyen ancak tedavi edilebilen bir hastalıktır. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları benimseyerek ve gerektiğinde tıbbi yardım alarak reflü belirtileri kontrol altına alınabilir. Belirtileriniz uzun süre devam ediyorsa veya şiddetliyse bir gastroenteroloji uzmanına başvurmanız önerilir.