Rektum Kanseri: Belirtiler, Nedenler ve Tedavi Yöntemleri
Rektum kanseri, kalın bağırsağın son kısmında (rektumda) gelişen kötü huylu tümörlerden kaynaklanır. Kolon kanseri ile birlikte değerlendirildiğinde, “kolorektal kanser” adıyla da anılır. Rektum kanseri, erken teşhis edildiğinde tedavi edilebilir ve yaşam süresini uzatıcı etkili yöntemlerle kontrol altına alınabilir.
Bu yazıda rektum kanserinin belirtileri, nedenleri, risk faktörleri, teşhis yöntemleri ve tedavi seçenekleri hakkında kapsamlı bilgi bulabilirsiniz.
Rektum Kanseri Nedir?
Rektum kanseri, kalın bağırsağın son 15 cm’lik kısmında bulunan rektumda gelişen kanser türüdür. Bu bölgedeki hücrelerin anormal şekilde büyümesi sonucu oluşur. Çoğunlukla rektumun iç yüzeyinde poliplerden kaynaklanır ve zamanla kansere dönüşebilir. Rektum kanseri, genellikle yavaş ilerler ancak erken evrede teşhis edilmediğinde diğer organlara yayılma (metastaz) riski taşır.
Rektum Kanseri Belirtileri
Rektum kanseri belirtileri, kanserin evresine ve büyüklüğüne bağlı olarak değişebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Dışkıda Kan:
- Parlak kırmızı veya koyu renkli kanama.
- Bağırsak Alışkanlıklarında Değişiklikler:
- Uzun süreli ishal, kabızlık veya dışkıda incelme.
- Rektal Ağrı ve Rahatsızlık:
- Tuvalet sırasında veya sonrasında ağrı hissi.
- Karın Ağrısı ve Şişkinlik:
- Karın bölgesinde sürekli ağrı veya baskı hissi.
- İştahsızlık ve Kilo Kaybı:
- Sebepsiz yere hızlı kilo kaybı.
- Yorgunluk ve Halsizlik:
- Kansızlık (anemi) nedeniyle sürekli yorgunluk.
Bu belirtilerden herhangi biri gözlemlendiğinde, özellikle uzun süre devam ediyorsa, bir doktora başvurmak önemlidir.
Rektum Kanserinin Nedenleri ve Risk Faktörleri
Rektum kanserinin kesin nedenleri bilinmemekle birlikte, genetik faktörler ve çevresel etkenlerin birleşimi hastalığın oluşumunda etkili olabilir.
Risk Faktörleri:
- Yaş:
- 50 yaş üzeri bireylerde daha sık görülür.
- Genetik Yatkınlık:
- Ailede kolorektal kanser öyküsü varsa risk artar.
- Polipler:
- Rektumda bulunan iyi huylu polipler zamanla kansere dönüşebilir.
- Beslenme Alışkanlıkları:
- Kırmızı et ve işlenmiş et ürünleri tüketiminin fazla olması.
- Obezite:
- Fazla kilolu bireylerde kanser riski daha yüksektir.
- Sigara ve Alkol:
- Uzun süreli sigara kullanımı ve aşırı alkol tüketimi riski artırır.
- Enflamatuar Bağırsak Hastalıkları:
- Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi uzun süreli bağırsak hastalıkları.
Rektum Kanserinin Teşhis Yöntemleri
Rektum kanseri, çeşitli tanı yöntemleriyle teşhis edilebilir. Erken teşhis, tedavi başarısını artırmada kritik öneme sahiptir.
- Kolonoskopi:
- Rektum ve kalın bağırsağın bir kamera yardımıyla incelenmesini sağlar. Polip veya tümör şüphesi varsa biyopsi yapılır.
- Biyopsi:
- Şüpheli dokular alınarak mikroskobik inceleme yapılır.
- Gaitada Gizli Kan Testi:
- Dışkıda kanama olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır.
- BT ve MR Görüntüleme:
- Tümörün boyutunu, yerini ve yayılımını belirlemek için kullanılır.
- PET Tarama:
- Kanserin diğer organlara yayılıp yayılmadığını belirler.
- Kan Testleri:
- Karsinoembriyonik antijen (CEA) gibi kanser belirteçleri ölçülür.
Rektum Kanseri Tedavi Yöntemleri
Rektum kanseri tedavisinde uygulanan yöntemler, kanserin evresine, yayılımına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Başlıca tedavi seçenekleri şunlardır:
- Cerrahi Tedavi:
- Erken evredeki tümörler, lokal eksizyon ile çıkarılabilir. Daha ileri evrelerde rektumun bir kısmının veya tamamının çıkarılması gerekebilir.
- Ameliyat sonrası, gerekli durumlarda kalıcı veya geçici kolostomi uygulanabilir.
- Kemoterapi:
- Kanserin yayılmasını önlemek veya küçültmek için ilaç tedavisi uygulanır. Cerrahi öncesi veya sonrası kullanılabilir.
- Radyoterapi:
- Kanser hücrelerini öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Genellikle cerrahi öncesi tümörü küçültmek amacıyla uygulanır.
- Hedefe Yönelik Tedavi:
- Kanserin büyümesini ve yayılmasını durdurmak için özel molekülleri hedef alan ilaçlar kullanılır.
- İmmünoterapi:
- Bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle mücadele eden bir tedavi yöntemidir.
Rektum Kanserinden Korunma Yolları
Rektum kanseri riskini azaltmak için şu önlemler alınabilir:
- Düzenli Tarama:
- 50 yaşından itibaren düzenli kolonoskopi yaptırmak, erken teşhis için önemlidir.
- Sağlıklı Beslenme:
- Lif açısından zengin sebze, meyve ve tam tahıllı gıdalar tüketmek.
- Düzenli Egzersiz:
- Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yapmak.
- Sigara ve Alkol Tüketiminden Kaçınma:
- Bu alışkanlıkları bırakmak kanser riskini önemli ölçüde azaltabilir.
- Vücut Ağırlığını Kontrol Etme:
- Obeziteden kaçınarak sağlıklı bir kiloda kalmak.
- Kırmızı Et ve İşlenmiş Gıdaları Azaltma:
- Et tüketimini sınırlamak ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak.
Sonuç
Rektum kanseri, erken teşhis ve tedavi ile kontrol altına alınabilir bir hastalıktır. Düzenli tarama ve sağlıklı yaşam tarzı, rektum kanserinden korunmada kritik öneme sahiptir. Belirtiler fark edildiğinde bir sağlık uzmanına başvurmak, erken teşhis ve tedavi şansını artırır.